Προς μια "ρυθμιστικη συνθηκη" στην Ε.Ε.

Μετα το στραπατσο του Ευρωσυνταγματος, η Ε.Ε. προσπαθει να προωθησει μια "ρυθμιστικη συνθηκη". Με την ευκαιρια, ενα σημειωμα που ειχα γραψει για την απορριψη του Ευρωσυνταγματος στη Γαλλια. Μια πραξη που θεωρω οτι εχει πολυ βαθυτερα αιτια και δεν εκλεισε το θεμα τοτε.

Το “ΟΧΙ” των Γάλλων αναδεικνύει κάτι βαθύτερο
(31/5/2005)

Γιατί τα ιδρυτικά κράτη μέλη της ΕΕ αντιδρούν τόσο στην προσπάθεια για ένα βήμα παραπέρα στην “Ευρωπαϊκή ενοποίηση”; Μήπως το βήμα αυτό δεν είναι τόσο για την ενοποίηση της Ευρώπης αλλά για την μετάλλαξή της; Είναι τυχαίο που τόσος πολύς λόγος γίνεται για την οικονομοτεχνική πλευρά του Ευρωπαϊκού συντάγματος; Πέρα από τα ζητήματα όπως η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ και η ενιαία εξωτερική/αμυντική πολιτική της Ενωσης που σαφώς έχουν μεγάλο ειδικό βάρος, η ΕΕ έχει να λύσει ένα πολύ δύσκολο –έως και υπαρξιακό- πρόβλημα.

Το “κοινωνικό” κράτος αποτελεί ένα βασικό πυλώνα των Δυτικο-Ευρωπαϊκών κοινωνιών, όπως αυτό μορφοποιήθηκε στη Γαλλία μετά την Γαλλική Επανάσταση και στα Προτεσταντικής ηθικής κράτη (Γερμανία, Ολλανδία, Σκανδιναβικές χώρες). Οπως επίσης και η κρατικιστική βάση της οικονομίας.

Η καλπάζουσα παγκοσμιοποίηση και η πλήρης απελευθέρωση των οικονομιών, έχει δημιουργήσει ένα τελείως νέο παγκόσμιο οικονομικό τοπίο. Η σταδιακή εμπλοκή σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό των οικονομιών της Ασίας στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι προοιωνίζει εφιαλτικά σενάρια για τις “παραδοσιακές” Ευρωπαϊκές οικονομίες.

Αναλογιστείτε πόσο ρομαντικό ακούγεται το σύνθημα (Ελευθερία-Ισότητα-Αδελφοσύνη) που υπερασπίζονται ακόμη και σήμερα οι Γάλλοι, έναντι της βάναυσων όρων με τους οποίους αναπτύσσεται η κινεζική οικονομία (και κατ’ επέκταση βέβαια και η κινεζική κοινωνία): Πλήρης απουσία εργατικής νομοθεσίας, ασυδοσία της εργοδοσίας με τις ευλογίες της κινεζικής ηγεσίας. Ο κινέζος “συνάδελφος” δεν διανοείται όρους όπως εργασιακή ασφάλεια, περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια. Ως εκ τούτου, τα αντανακλαστικά του είναι “ο θάνατός σου η ζωή μου” και με αυτούς τους όρους κινείται στα Ευρωπαϊκά “σαλόνια”...

Πέρα από κάποιες συγκυριακές συμμαχίες ή “ευκολίες” που παρέχουν οι ασιατικές οικονομίες στις δυτικο-ευρωπαϊκές ομολόγους τους, κατά βάση βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης, με θύματα τους νυν εργαζόμενους και μέλλοντες ανέργους. Το φαινόμενο το έχουν ήδη αντιμετωπίσει οι ΗΠΑ σε παραδοσιακές βιομηχανικές δραστηριότητες, όπου μικρές και μεσαίες μονάδες έκλεισαν ή μετακόμισαν στην Ασία αφήνοντας στρατιές ανέργων στην αμερικανική περιφέρεια.

Η ανακατάταξη των οικονομικών όρων θέτει ένα κρίσιμο ερώτημα: ποιό θα είναι το νέο οικονομικό μοντέλο της Ευρώπης; Πως η Ευρώπη και οι λαοί της θα επιβιώσουν μέσα σε αυτό το τοπίο; Περισσότερο δε, πως θα διατηρήσουν το υψηλό τους βιοτικό επίπεδο και τα αγαθά του “κοινωνικού κράτους”, τα οποία θεωρούνται ιερά και όσια, απέναντι σε λαούς που ποτέ δεν τα γνώρισαν (και ούτε πρόκειται) και οι οποίοι είναι διατεθειμένοι για τα πάντα προκειμένου να επιβιώσουν και να εξέλθουν από τη μιζέρια τους; Οι Γάλλοι και οι άλλοι δυτικο-ευρωπαϊκοί λαοί συνειδητοποιούν ότι έρχονται αντιμέτωποι με ένα υπαρξιακό ερώτημα: Την κατάλυση του κοινωνικού συμβολαίου με αντάλλαγμα μία ανταγωνιστικότερη οικονομία. Ανταγωνιστικότερη όμως με τους όρους της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, το οποίο σημαίνει εξίσωση προς τα κάτω, αφού βεβαίως τα κράτη της Ασίας και το μοντέλο Μ. Βρετανίας/ΗΠΑ (μην το ξεχνάμε) δεν στοχεύουν ούτως ή άλλως σε καμμία μορφή κοινωνικού κράτους. Το ερώτημα αυτό τραντάζει συθέμελα μία φιλοσοφία και στάση ζωής και υπό την πίεση οικονομικών –κυρίως- όρων διακυβεύεται η ίδια η κοινωνική δομή, εξ ου και η σθεναρή αντίσταση των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων που είναι και τα πιο ευάλωτα. Θα ήταν δυνατό άραγε η Ευρώπη να συγκεράσει αυτές τις δύο τάσεις/μοντέλα; Θα ήταν ένα συγκλονιστικό επίτευγμα!